İnfertilite yani kısırlık, günümüzde çok sayıda çiftin yaşadığı problemlerden biridir. Çiftler bebek sahibi olmak istediklerinde ve 1 yıl boyunca düzenli olarak korunmasız cinsel ilişkiye girdikleri halde gebelik elde edilemediğinde kısırlıktan söz edilebilir. Günümüzde üreme döneminde olan her 100 çiftten yaklaşık olarak 10 – 15’i kısırlık sorunu ile karşı karşıya kalıyor. Elbette hem kadınlarda hem de erkeklerde kısırlığın pek çok farklı nedeni bulunuyor. Kadın ve erkeklerde kısırlık nedenlerini ele alacağız. Ancak öncesinde gebeliğin oluşabilmesi için hangi faktörlere ihtiyaç olduğunu gözden geçirmekte fayda var.
Yazı İçeriği
Gebelik İçin Gerekli Olan Faktörler
- Sağlıklı ve belirli bir olgunluğa erişmiş olan karın üreme hücresi (yumurta)
- Erkek tarafından üretilen ve belirli bir kaliteye sahip olan erkek üreme hücresi (sperm)
- Spermin yumurtaya ulaşmasını sağlayacak olan fallop tüplerinin sağlıklı olması
- Sperm hücrelerinin yumurtayı döllemesi
- Döllenen yumurtanın rahim içerisinde olması gereken yere tutunması
- Embriyonun yeterli kalitede olması
Bu faktörlerden sadece birinde problem olması bile gebeliğin oluşmasını önleyebilir. Ülkemizde ve dünya genelinde kısırlık sorununun % 10 – 15 dolaylarında olması da bundan kaynaklanır.
Erkeklerde Kısırlık Nedenleri
Genel olarak erkeklerde görülen kısırlık nedenleri incelendiğinde karşımıza şöyle bir listenin çıktığını söyleyebiliriz:
- Sperm sayısının az olması
- Sperm hareketinin az olması
- Spermde bazı yapısal sorunlar olması
- Menide hiç sperm hücresinin olmaması
- Kanallarda tıkanıklıklar
- Spermin dışarı çıkmaması
- Bazı hormonal sorunlar
- İnmemiş testis problemi
- Çocukluk döneminde geçirilen ateşli hastalıklar
- Genetik problemler
- Şeker hastalığı
- Testise giden damarların genişlemesi
- Gonore gibi bazı hastalıklar
- Cinsel fonksiyonlarda bozukluk olması
- Daha önce kanser tedavisi görmüş olmak
- Testosteron eksikliği
- Enfeksiyonlar
- Aşırı düzeyde alkol ve tütün ürünleri kullanımı
- Aşırı stresli bir yaşam sürmek
Merak edenler için –> Sperm hareketliliği
Kadınlarda Kısırlık Nedenleri
Tıpkı erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da hamile kalamama çok sayıda farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Kadınlarda kısırlık nedenleri olarak gösterebileceğiniz faktörlere şu örnekleri verebiliriz:
- Yumurtalıklarda bazı sorunların olması
- Fallop tüplerinde yapısal sorunlar ya da tıkanıklıklar olması
- Polikistik over sendromu (POS)
- Tiroit ya da hormonlar ile alakalı problemler olması
- Doğumsal yapısal sorunlar ve bozukluklar
- Yumurta yetersizliği
- Erken menopoz
- Rahimde miyom, tümör gibi çeşitli kitlelerin olması
- Rahim açılması ya da rahimde yapısal anomali olması
- Aşırı kilo
- Beslenme bozuklukları
- Aşırı oranda kafein alımı
- Aşırı alkol ve tütün ürünleri kullanımı
- Adet düzensizlikleri
- Daha önce kanser tedavisi görmüş olmak
- Bağışıklık sistemi ile ilgili olan bazı hastalıklar
- Doğurganlık fonksiyonunda azalmalar olması
- Şeker hastalığı
- Prolaktin yüksekliği
- Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar
- Daha önce karın ya da rahim ile ilgili operasyonlar geçirmiş olmak
- Alerjik unsurlar
- Yaşın ilerlemesi
Kısırlık Tanısı Nasıl Konur?
1 yıllık düzenli ilişkiye karşın hamilelik oluşmadığında daha fazla zaman kaybetmeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşmeniz önemlidir. Çünkü özellikle kadınlarda yaş faktörü ile doğurganlık arasında yakın bir ilişki bulunuyor. Yaşın ilerlemesi başlı başına infertilite nedenidir ve bu yüzden erken dönemde doktora başvurulması önem taşır. Kısırlık tanısı konabilmesi için de bazı tetkiklerin yaptırılması gerekiyor. Böylelikle neden gebelik oluşmadığına dair bir veri elde edilmesi mümkün olacaktır. Kısırlık tanısı konabilmesi için yaptırılması gereken testlere şu örnekleri verebiliriz:
- Kan testi
- Ovülasyon testleri
- Histerosalpingografi
- Laparoskopi
- Hormon testleri
- Yumurtalık rezervi testi
Yapılan muayene ve tetkikler ile kısırlığa neden olabilen unsurların belirlenmesi ve ortadan kaldırılması gerekiyor. Kimi zaman kadın ve erkekte gebeliğe engel olabilecek herhangi bir unsura rastlanmıyor. Bu gibi durumlarda da ‘nedeni bilinemeyen infertilite’ söz konusudur.
Herhangi bir sorunun tespit edilmesi durumunda ise en kısa zamanda tedavi prosedürleri devreye girer. Tedavi kimi zaman ilaç kullanımı şeklinde olabildiği gibi kimi zaman da ameliyat formunda olabilir. Tedavi sonrasında gebelik oluşması mümkündür. Aynı zamanda aşılama tedavisi gibi bebek sahibi olmayı kolaylaştıran bazı tedavilerin de uygulanmasının mümkün olduğunu belirtmeliyiz.
Kısırlık tanısı konduğunda tercih edilecek yöntemlerden biri de tüp bebek tedavisidir. Oldukça başarılı bir yardımcı üreme tekniği olan tüp bebek tedavisi ile her yıl yüzlerce çiftin bebek sahibi olma hayalinin gerçekleştiğini belirtmeliyiz. Kısırlık nedenleri ve tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme teknikleri hakkında sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
İlginizi çekebilir –> mikroenjeksiyon nedir