Myoma uteri uterusun (rahim) en sık rastlanan selim tümörüdür. Üreme çağındaki kadınların %20-25’de görülür. 40 yaş üstündeki kadınlarda belirti vermeyen myomlar % 45-50 oranında görülür. Myomlar sıklıkla fizik muayenede saptanır, fakat USG’nin yaygın olarak kullanılmaya başlanmasından sonra belirti vermeyen küçük myom nodülllerinin kolaylıkla saptanması myomların eskiden sanıldığından daha sıklıkta ve çok genç yaşlarda bile görüldüğünü ortaya koymuştur. Fibroma, fibromyom ve leiomyom gibi isimleri de olmakla birlikte en yaygın kullanılan isim myoma utridir.
Patogenez ve Pataloji
Miyomların patogenezi tam olarak bilinmemekle birlikte genellikle uterusun düz kas hücresinden ,myometrium içerisindeki damarların düz kas hücrelerinden ve embriyolojik artıklardan da köken alabilir. Üreme çağında görülmesi,en sık 40-45 yaşları arasında rastlanması, menopozdan sonra gerilemesi hatta kaybolması , gebelikte büyüme eğilimi olması , GnRH agonistleri kullanıldığında küçülmesi, myomun içinde estrojen resptörlerine hemen çevresindeki myometriumdan daha yoğun olarak rastlanması patogenezinde estrojenin bir rölü olduğunu göstermektedir.
Miyomlar çapları 2-3 mm’den 25-30 cm’ye kadar olacak şekilde değişik büyüklükte olabilirlar .Tek bir tümör halinde olabildiği gibi çok sayıda da olabilirler Kapsülleri yoktur ancak çevre myometriumuna yaptığı baskı sonucu yalancı bir kapsül oluştururler . Dejenere olmadıkları zaman sert,dış yüzeyi düzgün, kesit yüzeyi beyaz gri renktedir.
Myomların Sınıflandırımlası
Miyomlar uterus içinde yerleştikleri yerlere göre sınıflandırılırlar:
1. Submüköz myom
2. İntramural myom
3. Subseröz myom
4. İntraligamenter myom
5. Servikal myom
Myomların Dejenerasyonları
Özellikle büyük myomlarda bazen dejeneratif değişiklikler görülür. Bunlar;
1.Hyalin (ensık görülen) 2.Kırmızı ( gebelikte rastlanır) 3.Kistik 4.Kalsifik 5. Yağlı 6. Septik 7.Nekrotik 6. Malign ( habis) ( % 0.1-1 sarkomatöz )
Belirtileri:
Myomlar genellikle belirti vermezler . Çok büyük olanlar bile hiçbir semptom vermeden büyüyebilir.Bu nedenle pek çoğunun tanısı rutin muayene ve USG ile konur.En sık rastlanan belirtiler şunlardır:
1.Anormal kanama : Myomların % 30’unda görülür
2.Ağrı: Genellikle dejenerasyona bağlı görülür.
3.Bası belirtileri : Sık idrara çıkma, idrar retansiyonu,kabızlık vs.
4.Karın büyümesi
5.Kısırlık: Diğer kısırlık sebepleri ekarte edildikten sonra düşünülmeli.
Tanısı:
Fizik muayene: Tanıda en iyi yöntem pelvik muayenedir. Pelvik muayene ile uterus normalden daha iri ve sert olarak palpe edilir.
Yardımcı tanı yöntemleri:
1.Ultrasonografi: Myom tanısında kullnılabilecek en iyi yardımcı tanı yöntemidir
2.Histeroskopi ve histerosalpingografi
3.Laparoskopi
4.BT ve MR
5.Direk batın grafi
6.İntravenöz pyelografi
7.Dilatasyon ve küretaj
Ayırıcı Tanısı:
1.Gebelik
2.Adenomiyozis
3.Adneksiyel kitle
4.Dış gebelik
5.Endometriyal polip
6. Endometriyal CA
7.Doğuştan uterus anomalileri
8.Endometriozis.
Tedavisi:
Myomlarda tedavi myomun büyüklüğüne, belirtilerine ve komplikasyonlarına bağlı olarak planlanır.Genel olarak belirti vermeyen olgularda myom büyüklüğü 10 cm’den küçükse tedavi gerektirmez.Bazen belirti veren daha küçük myomlarda bile tedavi gerektirir.Tedavi edilmeyen olgularda 6 ayda bir izlenerek myomda olası büyüme araştırılmalıdır.Medikal tedavide nonsteroid anti-enflamatuar ilaçlar, progesteronlar,GnRH analoglar kullanılıyor.Myomların asıl tedavisi cerrahidir.Myomlarda cerrahi tedavi gereksinimleri şu şekilde sıralanabilir:
1.Semptom veriyorsa: kontrol altına alınamayan kanama,ağrı, bası belirtileri.
2.Büyükse
3.Menopoz sonrası büyümeye devam ediyorsa.
4.Kısırlığa sebep olarak görülüyorsa.
5.Ayırıcı tanıda adneksiyel bir kitle kesin olarak ayırt edilemiyorsa,
6.Saplı bir submüköz myom torsiyone lursa,submüköz myom vajene doğarsa.
7.Hızlı büyürse
Eğer hasta çocuk doğurmak istemiyorsa en radikal tedavi histerektomi dir.Eğer hasta fertilitesini korumak isterse veya menstruel fonksiyonunun devam etmesinde ısrarlı ise myomektomi yapılır.Ancak operasyona alınmadan bunun teknik olarak olanaklı olup olmadığından kesin olarak emin olunamaz.Operasyon sırasında karar verilir.Uygun vakalarda laparoskopik cerrahi ile de myom çıkarılabilir.Küçük submüküz myomlar histeroskopi ile çıkarılabilir veya lazer ile vaporize edilebilir.