Hafta hafta gebelik takibiHafta hafta gebelik takibi: Gebelik erkek ve dişi üreme hücresinin birleşmesi ve bu durum sonucu oluşan zigot adını verdiğimiz yeni canlının anne rahmine tutunmasıyla oluşur. İlk belirtisi annenin adet gecikmesidir. Bazı durumlarda ise zigotun anne rahmine tutunması sırasında adet zamanına denk gelen sürede da ha az miktarda bir kanama olabilir ve bu durumda anne gebeliğinin farkına varamayabilir.  İlk tanı; gebelik hormonu olarak adlandırılan beta-HCG hormonunun idrarda ya da kanda taranması esasına dayanan gebelik testleriyle konulur. Ancak beta-HCG testi bakılan ve sonucun pozitif olduğu saptanan olgularda kesin tanı için ultrasonografi yapılmalıdır. Bu Bilinmesi gereken husus; beta-HCG değerleri ancak 1500 mIU/l düzeylerini geçtiğinde ultrasonla gebeliğin tesbit edilebileceğidir. Bu durum test sonrası 7-10 gün kadar süre geçtikten sonra ultrason ile kesin tanının konulabileceğini göstermektedir.

Gebelik insanlarda 280 gün sürer. Bu süre ay takvimine göre 40 haftaya denk gelir. Hekimler daima gebelik haftanızı son adet tarihinize göre hesaplarlar. Aslında son adet tarihinizde gebe değilsinizdir. Yumurtlama dönemi, 28 günde bir düzenli adet gören bayanlarda adetin 14. günüdür. Bu bilgiye göre aslında son adet tarihinizden 2 hafta sonra gebe kalırsınız. 

İlk Ultrasonografi

Gebelik testi pozitif olan kadınların ilk hekim ziyareti :
Adet gecikmesi henüz yeni ise, beta-HCG değeri 1500 mıu/l den düşük ise ultrasonda gebeliğe ait bulgu olarak sadece rahim iç tabakasının kalınlaşması ve yumurtalıkda korpus luteum denen hormonal aktif yumurtalık kistinin görülmesi şeklinde olur. Adet gecikmesini farkedemeyen, bu nedenle gebe kaldığı dönemden çok sonra gelen hastalarda, ultrasonografide gebelik kesesi, sarı kese (yolk kesesi) veya embriyo (cenin) nun kalp aktivitesinin görülmesi şeklinde tanı konabilir.  Bazen sadece kese izlenir. Bebek kalp atımı izlenmez. Bu durumda cenin ölçülerine bakılır. CRL denilen baş popo mesafesi ölçümü 5 mm den düşük ise kalp atımı izlenemeyebilir ve bu çoğu zaman normaldir. İlk hekim ziyaretinde bu saptanırsa 1 hafta sonra tekrar ultrasonografik muayeneye çağrılarak tanı konulur. 

Gebelik Nasıl Oluşur?

Hafta hafta gebelik takibi: Milyonlarca sperm o ay oluşan sadece 1 yumurta ile kadın genitalinde halk arasında kordon olarak bilinen tubalarda karşılaşır. Seçici olan yumurta sadece 1 spermin kendisi ile birleşmesine izin verir. Yumurta ve spermin birleşmesi ile zigot adını verdiğimiz canlı oluşur. Zigot hızlıca bölünerek hücre sayısını artırırken bir yandan rahim içerisine doğru hareket eder. Bu sırada da fetüsün kendisini ve plasenta dediğimiz eşini oluşturacak hücrelere farklılaşır. Döllenmeden sonra 5. günde ( adet gecikmenizden önce) rahim boşluğuna gelir ve rahim iç duvarına ( endometriyum ) tutunmaya başlar. Yaklaşık 9-11. günde tutunması tamamlanmıştır ( yaklaşık 3. hafta). Bu tutunma sırasında bazı bayanlar hafif ara kanama görebilirler ve adet olduklarını düşünebilirler çünkü bu dönem aslında bayanın 2. adet zamanıdır. Bu dönemde kanda gebelik hormonu tesbit edilebilir düzeydedir, ancak değeri düşüktür. Bundan sonraki zamanda kanda gebelik hormonu 48 saatte 2 katına çıkarak artış gösterir. Ultrasonda yaklaşık 10 gün kadar sonra gestasyonel kese izlenebilecektir. (4. hafta ).

Gebeliğin Görsel Olarak İlk Tespiti

Gelecekte plasenta adını vereceğimiz bebeğin eşi olarak bilinen doku, bebeğin içinde bulunduğu su kesesini çevreleyerek rahim duvarına tutunmasını sağlar. Giderek yapısında damardan zengin bir doku oluşur ve bu doku anne damarları ile ağızlaşarak kan ürünlerinin değiş-tokuşunun yapılabileceği bir alan oluşturur. Anne kanı ile bebek kanı karışmaz. Ancak plasentada oluşan kan gölcükleri ile anne kanı arasında alışverişi sağlayan özelleşmiş ağsı yapı sayesinde besinler ve oksijen ve besinler bebeğe geçer. Plasentanın öncü dokusu gestasyonel kese olarak adlandırılır. İçinde bebeğin bulunduğu amniyotik sıvı bulunur.

İlk 8 Hafta:

Embiryonik dönem olarak adlandırılır.
Bu dönemde bebeğinizin baştan aşağıya tüm organlarının temelleri atılmıştır. Bu dönemden sonra ise fetal dönem başlar. Fetal dönem; bebeğinizin oluşan organlarının olgunlaşmaya başladığı dönemdir. Bu dönemde size ait bazı testlerin yapılması önerilir. Örneğin kan sayımı, idrar testi, tiroit, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri ve gebelik rutinleri olarak adlandırılan toxoplazma, rubella, CMV ve Herpes, HIV gbi enfeksiyöz etkenlere karşı bağışıklık durumunuzun tetkiki yaptırılır.

5. hafta.

Zaman zaman mide bulantısı belki de halsizlik çekiyorsunuz. Kolay yoruluyorsunuz. En önemlisi adetiniz gecikti ve gebeliğiniz onaylandı. Gestasyonel kese ve ilk dönemlerde onu besleyecek yolk kesesi izlendi. Bebeğiniz sadece 2-5 milimetre boyunda. Sadece başı ve poposu arasındaki mesafeyi ölçebiliyoruz. Ancak buna rağmen beyin dokusu oluşmakta ve hatta kalp atışı bile görülmekte ve yaşamsal olarak önemli olan çoğu organı şekillenmektedir. Biraz kasık ağrınız var. Sanki adet görecekmişsiniz gibi. Ama bu ağrı rahim içerisinde büyüyen gebelik kesesinin rahmi germesine ve rahmin bu duruma alışmasına bağlıdır.

6-11 hafta:

Bebeğiniz yaklaşık 3-4 milimetredir. Kalbi atmaktadır. Gestasyonel kese daha genişlemiştir. Plasenta dokusu daha da olgundur. Mide bulantısı, kusma şikayetleriniz daha baskın hale gelmiş olabilir. Düşük tehlikesi varlığında bir miktar lekelenmeniz olabilir. Takip ve istirahat önemlidir. 

7. haftada ise bebeğiniz yaklaşık 11-13 milimetre kadardır. Ancak kol ve bacak tomurcukları oluşmaya başlamış, göz, kulak, karın içi organların taslakları oluşmaktadır. Pasif hareketleri başlamıştır, ancak sizin hissetmeniz daha mümkün değildir. Bebek hareketleri genellikle ilk gebeliklerde 20 hafta dolaylarında hissedilir. 

8. haftada boyu yaklaşık 15 milimetre kadardır. Organ yapıları oluşmaya ve gelişmeye devam etmektedir. 9. haftada boyu 2-3 cm arasındadır. Artık fetal dönem başlamıştır. Organ taslaklarının gelişimi tamamlanmıştır. Bundan sonra organ gelişimi başlayacaktır. 

Embiryonik dönem, bebeğinizin bütün ilaçlara ve zararlı etkenlere en hassas olduğu dönemdir. Bu süre içerisinde alkol, sigara ve bebek gelişimini önemli düzeyde etkileyecek ilaçlardan kaçınmak gerekir. Mümkünse folik asitten zengin gıdalar ve folik asid takviyesi almanız önemlidir.

11-14. hafta:

Bu haftalarda bebeğinizin boyu 5-10 cm arasında gittikçe artmaktadır. Kendi kendine zıplama hareketi yapar. Kol ve bacakları daha belirgindir. Başı gövdesine göre daha büyük, karnı şişkin görünür. Kafa kemikleri sertleşmeye başladığı için ultrasonda halka gibi beyaz renkli gözlenir. Beyin dokusu gelişmiş, kelebek gibi başının içinde seçilebilir hale gelmiştir. Burun kemiği bile ultrasonda seçilebilir. Burun kemiğinin ultrasonda görülmesi bu hafta itibariyle önemli bir bulgudur. Çünkü Down Sendromu dediğimiz mental retardasyonla seyreden kromozomal bozukluğu olan durumlarda bu kemiğin sıklıkla görülemediğini biliyoruz. Kalbi dakikada 120-160 arasında atmaktadır. Göbek kordonu izlenebilir. Midesi, mesanesi de görülebilir. Kolları gövdesinin önünde genellikle çapraz yapmış halde durur. Bacakları ise kıvrık ya da benzer şekilde çaprazlamış olabilir. Cinsiyeti aslında 7. haftadan beri oluşmakta ancak 12. haftanın sonunda tamamlanmıştır. Ancak görüntüsü net değildir. Ancak 15. haftadan sonra net bir ayırım fark edilebilir.

Bu dönem 11-14 hafta arası 1. trimester Down Sendromu taraması yapılan hassas bir dönemdir. Bu test bir tarama testidir. Temelde ultrason altında bebeğin ense kalınlığı ( cilt altı dokusunda toplanan sıvı kalınlığı ) ölçümüne ve eşlik eden anne kanında gebeliğe özgü plasenta ile ilgili protein A (PAPP-A) ve serbest beta-HCG ölçümüne dayanan bir risk hesaplaması yatar. Bunun yanında bebeğinizin anatomik olarak kontrolü yapılır. Her annenin kendi yaşına, ait olduğu ırkına, eşlik eden sağlık durumuna göre aynı kefeye konduğu bir anneler grubu vardır. Bu grupta sakat çocuğa sahip olabilme riskine ek olarak, ultrasonda ölçtüğümüz ense kalınlığı ve kandaki spesifik değerlendirme sonucunda yeni bir risk skoru elde edilir. Bu risk skoruna göre kimi olgulara daha ileri olan tetkikler önerilerek kromozom anomalileri taranır.

15.Gebelik Haftası:

Bu haftada artık karın dışarıdan fark edilebilir boyutta ve rahim de elle hissedilebilir duruma gelmiştir. Ama bu durum yapısal özelliklerden ötürü her gebe kadında farklılık gösterebilir. Bu haftalarda bazen bebek hareketleri hissedilebilir. Genellikle hissedenler 2 veya 3. gebelikleri olan kadınlardır. Bebek hareketlerinin 20.haftaya kadar hissedilmemesi normal bir durumdur. Annede rahimin büyümeye başlamasından dolayı mesaneye bir bası ve basıya bağlı sık sık idrara çıkma görülebilmektedir.

Bu haftalardan itibaren bebeğin kemik gelişimi daha hızlı olmaktadır. Bebeğin cildi bu haftada çok ince ve şeffaf olmakla birlikte lanugo (ayva tüyleri) adı verilen küçük tüylerle örtülüdür. Bu tüyler 26. haftaya kadar büyümeye devam eder. Her annenin merak ettiği bir haber de bu haftada bebeğin saçları çıkmaya başladığıdır. Bu haftalardan itibaren ultrasonografide şakaklar arası mesafe(BPD), baş çevresi(HC), karın çevresi (AC) ve uyluk kemiği uzunluğu (FL) ölçümleriyle bebeğin boyutları hesaplanabilmektedir. Ultrasonografik incelemede bebeğin mimik hareketleri dikkati çekebilir, kaşlarını kaldırır, yüzünü buruşturur, ekşitir. Bu hafta sonunda ortalama bebeğin boyu 10-12 cm ve ağırlığı 70-74 gr kadardır.

16.Gebelik Haftası:

Bu haftanın asıl merak konusu bebeğim kız mı yoksa erkek midir?
Bu haftada bebeğin gözleri ve kulakları doğumdan sonra nasıl olacaksa o halini alır. Göz kırpma gibi basit refleksler bu hafta itibariyle gelişmeye başlar. Mekonyum adını verdiğimiz bebeğin dışkısı barsaklarda birikmeye başlamıştır. Mekonyum bebeğin yuttuğu amniyon sıvısı, dökülen hücreler ve sindirim sistemi salgılarından oluşur. Bebeğin damarsal yapısı olan dolaşım sistemi oluşumunu ve fonksiyonelliğini tam olarak tamamlamıştır. Sinirsel iletiye katkıda bulunan myelin kılıf sinir liflerin etrafında oluşmaya başlamıştır. Ortalama 120 gram ağırlığında olan bebeğiniz avucunuza sığacak büyüklüğe ulaşmıştır. Bebeğimiz bu haftada solunuma başlar ve soluk-alıp verme sırasında ultrasonda bebeğin hıçkırdığı görülebilir. Bebeğin ışığa tepki verebilmesini sağlayan ışık refleksi bu haftada ortaya çıkar. Artık bu haftanın asıl merak konusu olan bebeğin cinsiyetine gelelim. İyi bir ultrason cihazı, deneyimli bir hekim ve bebeğin pozisyonuna bağlı olarak cinsiyet tam olarak açıklığa kavuşur. Ayrıca bu haftada down sendromu açısından son derece önemli olan üçlü tarama testi yapılabilir. Bu test için ideal zaman aralığı 16-18. haftalardır.

Üçlü Test

Üçlü test tüm anne adaylarına 16-18. gebelik haftaları arasında önerilen bir kan testidir. Anne adayından alınan kanda üç ayrı hormon ölçümü yapılır. Hormon ölçüm sonuçları, anne adayının yaşı, kilosu, sigara kullanıp kullanmadığı gibi değişkenler ile gebelik haftası testin sonucunu etkiler. Bu işlem neticesinde anne adayının bebeğinde Trisomi 21 (Down sendromu), Trisomi 18 ve Nöral Tüp Defekti-Spina Bifida (NTD) oluşma olasılığı hesaplanır. Hazırlanan üçlü test raporunda bu üç anormal durum için ayrı ayrı risk belirlenir.
Bu testte bakılan üç hormon: hCG (human chorionic gonadotropin) hormonu, bebeğin AFP (alfa fetoprotein) hormonu ve uE3 (konjuge olmayan estriol) hormonudur.

17.Gebelik Haftası:

Onyedinci haftaya gelindiğinde bebeğinizin hızlı büyüme dönemine girdiğinin göstergesi olan bebeğin cilt altındaki yağ depoları yavaş yavaş dolmaya başlamıştır. Bebekteki büyümeye bağlı olarak annenin de kilo artışı bir miktar hızlanacaktır. Annenin bu haftaya kadar 2-4 kilo arasında almış olması normaldir. Bebeğin tüm organ sistemleri işlevselliğini kazanmıştır. Ayrıca bebeğiniz içinde yaşamını sürdürdüğü amniyon sıvısını akciğerlerine çekmekte ve geri vermektedir. Bir çeşit ilkel soluma yöntemidir. Bebeğin doğum sonrası normal nefes alıp verimesi için gerekli soluma yöntemidir. Kalbi büyük bir eforla sürekli kan pompalamaktadır. Bebeğinizin kalbi günde yaklaşık 25-30 litre kan pompalıyabilmektedir. Bu haftada rahimin üst noktası dediğimiz fundus göbek deliğinin 3-4 parmak altındadır. Doğumun nasıl olacağı, bebeğin sağlıklı olup olmayacağı endişeleri bu haftalarda yoğunluk kazanır. Yapılacak olan üçlü test bu endişeleri biraz giderebilir. Nerede doğum yapacağınıza ve doğumu yaptıracak hekime karar veremediyseniz bu hafta bunun için iyi bir dönemdir. 

18.Gebelik Haftası:

Bu haftada bazen anne adaylarında tansiyon problemleri oluşabilir. Düz kas gevşemelerine bağlı olarak ani tansiyon düşmeleri olabilir. Yatar pozisyondayken ayağa kalkma işini yavaş yapmaya özen gösterin. Minik bebeğinizin kemiklerinin büyük bir kısmı hala daha lastik sertliğinde olup giderek sertleşecektir. Annenin almış olduğu yeterli kalsiyum bebeğin kemik olgulaşması bakımında çok önemlidir. Anne karnındaki bebeğin de bizler gibi uyanık ve uyuma periyodları bulunmaktadır. Her bebeğin kendine özü bir uyku pozisyonu bile mevcuttur. Bebeğinizin kaşları bu hafta itibariyle ortaya çıkmaya başlar. Kız bebeklerin yumurtalıklarında ilkel yumurta hücreleri belirir, erkek bebeklerinde prostat gelişimi bu haftada başlar ve tamamlanır. Kız bebeklerin ilkel yumurta hücreleri daha sonra hayatı boyunca sahip olacağı ve menopoza kadar her adet döneminde tüketecekleri yumurta hücrelerine dönüşeceklerdir. Yine kız bebeklerde uterus tamamı ile oluşmuştur. Cilt altında kahverengi yağ içeren doku meydana gelir. Verniks caseosa adı verilen beyaz, krem şeklindeki madde deriyi kaplamış olarak izlenebilir. Plasenta gelişimini tamamlamıştır ve bu haftadan sonra kalınlığı artmaz, sadece çap olarak büyür. Artık bir annenin gebe olduğu dışarıdan rahatlıkla fark edilebilir. İlk gebeliği olmayan anneler bebek hareketlerini hissedilebilirler. İlk gebeliği olan anne adayları bebeğin hareketlerini 22. haftaya kadar algılayabilirler. Bebeğiniz bu haftalarda el ve parmaklarını sıkı sıkı açıp kapatır. 35 yaşın üstündeki anne adaylarında ya da üçlü testte şüpheli durum saptananlarda amniyosentez bu haftalarda yapılır.
Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 20 cm. ve ağırlığı 210 gr. kadardır.

19.Gebelik Haftası:

Gebeliğini ay olarak hesaplayan anneler için artık beşinci ayımızdayız. Bu haftadan itibaren gebelik hormonlarına ve gebeliğin mekanik etkilerine bağlı olarak annelerde bir takım cilt değişiklikleri görülebilmektedir. Gebelik maskesi adı verilen kloazma alın, yanak, burun ve çenede yama tarzı kızarıklıklar oluşmasıdır. Güneşe maruziyetle bu durum belirginleşeilir. Bu lekeler kalıcı olmasa bile bazen zor giderilebilir. Karnınızın, meme dokunuzun ve bazı anne adaylarında kalçaların büyümesine bağlı olarak bu bölgelerde çatlaklar oluşabilir. Çatlayan cilt alanlarında kaşıntılar sıktır. Eski kıyafetlerinizin hemen hemen hiçbirinin üzerinize olmadığını fark edeceksiniz. Bir başka değişiklik ise memelerinizdeki areola adını verdiğimiz kahverengi alanın giderek büyümeye başlamasıdır. Bazen areola memenin yarısını kaplayabilir ve normal olmakla birlikte doğumdan sonra onikinci aya kadar devam edebilir. Bebeğinizin vücudu daha önce bahsettiğimiz krem benzeri bir madde olan vernix caseosa ile çevrilidir. bebeğinizin hassas cildini uzun süre suda kalmanın etkilerinden koruyacaktır. Ultrasonda ise bebeğinizin sürekli hareket halinde olduğunu görebilirsiniz. Bebek hareketlerini pek çok kadın ilk başta sanki bir kelebeğin kanat çırpmasına benzetmektedirler. Eşleriniz bebek hareketlerini hissetmek için biraz daha heyecanla beklemeye devam edecekler. Çünkü hareketler henüz dışarıdan elle hissedilebilecek kadar kuvvetli değildir.  Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 22 cm. ve ağırlığı 280 gr. kadardır.

20.Gebelik Haftası:

Gebelikteki yolculuğunuzun tam ortasındasınız. Rahim artık tam göbek deliği hizasında hissedilir. Bu haftadan sonra 38.haftaya kadar her hafta yaklaşık 1 cm yükselir. 38.haftadan sonra bebeğin doğum kanalına doğru ilerlemesi nedeniyle rahmin tepe noktası aşağıya inmeye başlar. Linea nigra adı verilen orta hatta göbek deliği ile kasık arasında siyahlık belirir ve doğumdan sonra kaybolur. 20. gebelik haftasından itibaren normal tekiz bir gebelikte rahmin en üst noktası ile kasıkların ortasında yer alan pubis kemiği arasındaki mesafenin santimetre cinsinden ölçümü yaklaşık olarak gebelik haftasına denk gelir. Bu haftada doğumdan sonra 5 yaşına kadar devam edecek olan hızlı beyin olgunlaşması başlar. Bebeğin koku, tat, işitme, görme ve dokunma duyuları aktif olmaya başlar. Kaşlar ve saçlar iyice belirginleşir. Lanugo adı verilen küçük tüyler tüm vücudunu kaplamıştır ve yoğun olarak yüz ve boyun çevresinde bulunur. bebeğinizin kalp atışları hızlanır. Bebeğiniz erkek ise testisler karın boşluğundan torbalara doğru inmeye başlar. Eğer bebeğiniz kız ise yumurtalıklarında 6 milyon yumurta hücresi bulunmaktadır. Kız bebeğinizde bu aşamadan sonra yeni yumurta hücresi gelişmeyecektir. Bu yumurta hücrelerinin sayısı giderek azalır ve doğumda yaklaşık 1 milyona inecektir. Bebeğinizin hareketleri de hızlanır ve kuvvetlenir. Bu haftadan sonra gebeliğin sona ermesi düşük olarak değil erken doğum olarak isimlendirilir. Bebeğin tüm organlarının ve kalbinin değerlendirildiği 2. düzey ultrason yada malformasyon ultrasonografisi olarak adlandırdığımız ultrasonla değerlendirme için ideal zaman 20-23 haftalar arasıdır. Bebeğin hareketleri rahatça hissedilebilir. Normalde bir bebek saatte en az 2 kez hareket etmelidir. Ancak bu sayı gerçekte çok daha fazla olmasına rağmen sadece çok kuvvetli hareketler anne adayı tarafından hissedilebilir.
Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 25 cm. ve ağırlığı 320 gr. kadardır.

21.Gebelik Haftası:

Yirmibirinci haftaya gelindiğinde bebekteki hızlı büyüme biraz yavaşlar. Bu haftadan itibaren bebeğinizin kalp kası güçlenmeye ve daha güçlü bir şekilde kan pompalamaya başlar. Bebeğinizin kalp atım hızı dakikada 120-160 kadardır. Nispeten daha az oksijene sahip bir ortamda bulunduğundan daha hızlı çalışmaktadır. Bebeğinizin eşi olarak adlandırılan plasenta bu haftada biraz aşağı yerleşimli olabilir. 24.haftaya kadar olması gereken konuma doğru yer değiştirir. Anne artan kan hacmine bağlı bu haftada burun kanamaları ve diş eti kanamaları görülebilir. Yine artan kan hacmine bağlı tüm gün ayakta olan gebelerde akşamları ayaklarda ve ayak bileklerinde şişmeler olabilir. Bu durumun normal olduğu unutulmamalıdır. Gün içinde 2 saatten fazla ayakta kalmamak ve mümkün olduğunda ayakları hafifçe yükseltmek şişkinlikleri azaltabilir. Bolca su içmekte şişkinliği azaltır, arttırmaz. Annenin büyüyen rahminin diyafram kasına basısı sonucu nefes darlığı görülebilir. Gebelik ilerledikçe bu sıkıntılar artış olabilir. Daha önce başlanmamış ise bu haftadan itibaren demir desteğine başlamanızda fayda var. Dışarıdan beslenmeyle alınan demir gebelik süresince yeterli değildir. Bu nedenle mutlaka dışarıdan destek alınması gerekmektedir.
Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 28 cm. ve ağırlığı 400 gr. kadardır.

22.Gebelik Haftası:

Bebeğiniz bu haftada sizi duymaya başlar. Bebeğinizle konuşabilir, ona hoşuna gideceğini düşündüğünüz şeyler okuyabilir ya da şarkı söyleyebilirsiniz. Bazen duymakla kalmaz seslere tepki de verebilir. Gebelikte annenin vücudunun ağırlık merkezi sürekli olarak değişmektedir. Vücudunuz bu duruma aynı hızda uyum sağlayamadığından dengenizi sağlamakta güçlük çekebilirsiniz. Karnınızın büyümesine bağlı olarak bel kavisiniz de içeri doğru genişlediğinden vücudunuzun kamburunu çıkarmadan karnınızı rahatça taşıyabileceğiniz en iyi duruş pozisyonu belirlenmelidir. Gebelik hormonlarına bağlı olarak tüm eklemlerinizde gevşemeler olacaktır. Buna bağlı bel ağrısı oluşabilmektedir. Bu haftalar hem denge sorunları hem de bel ağrıları nedeni ile yüksek topuklu ayakkabılara veda edilmesi, ortopedik ayakkabılar giyilmesi gereken dönemlerdir. 
Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 29 cm. ve ağırlığı 470 gr. kadardır.

23.Gebelik Haftası:

Bebeğiniz artık bir minyatür insan görünümündedir. Kulak içinde yer akan minik kemikler tamemen sertleştiği ve arta kulak kemikleri de gelişimi gelecek haftada tamamlayacağı için bebek çok iyi duyabilir. Bebeğinizin dudakları iyice belirginleşmiş olup, ultrasonografide gülümsemesi fark edilebilir. Bebeğinizin gözleri gelişimini tamamlamış olmasına rağmen iris dediğimiz renkli kısım pigmente değildir, o yüzden göz rengi belli değildir. Bebeğin vücudunda oransal ilişkiler giderek normale dönüyor olsa da baş hala vücuda göre biraz daha büyüktür. Bu ve ilerleyen haftalarda bebeğinizin tekmeleme, yumruklama ve omuz atma gibi değişik hareketleri birbirinden ayırt edebilir duruma geleceksiniz. Annede ise yavaş ama sürekli bir kilo artışı söz konusudur. Bu haftada aşerme adını verdiğimiz olay daha fazla olur. Rahmin büyümesine bağlı olarak rahmi asan bağın gerilmesiyle kasık ağrıları hissedilebilir. Kalsiyum ve magnezyum alımıyla şikayetlerin rahatladığı bacak krampları görülebilir. Kramp girdiğinde bacağınızı düz uzatarak eşinizden masaj yapmasını isteyebilirsiniz. Artık eşinizin heyecanla beklediği an bu haftada görülmektedir: bebeğinizin hareketlerini hissetmesi. Eşiniz elini karnınıza koyduğunda bebeğinizin hareketlerini çok rahat hissedebilir, hatta bu hareketler dışarıdan gözle bile fark edilebilir. Bebeğinizin taklalar atacak kadar özgürce hareket edebileceği çok geniş bir alan vardır. Bebeği hareketleri kas güçlenmesini göstermesi bakımından çok önemlidir. Bu haftalarda yapılan ultrason incelemelerinde bebek makat gelişken çok kısa bir süre sonra baş gelişe dönebilir. Bebeğin ters durması fazlaca önemli değildir.

Ultrasonografide bebeğin gelişimin en net gözlenebildiği haftalar 19.-23. haftalar arasıdır. Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 31 cm. ve ağırlığı 550 gr. kadardır.

24.Gebelik Haftası:

Bu haftanın en önemli özelliği viabilite (yaşam) sınırında olmamız. Çok iyi hazırlanmış şartlarda ve yoğun bakım koşullarında bu haftada doğan bebekler yaşatılabilmektedir. Ülkemizde de belirli merkezlerde bu kadar küçük bebekler yaşatılabilmektedir. Tabi ki burada önemli olan bu bebekleri yaşatmak değil, önemli olan görme, işitme gibi duyusal faaliyetlerinin yanı sıra zihinsel gelişimlerinin nasıl olacağıdır. Doktorunuz bu haftalarda sizden şeker yükleme veya şeker tarama testi isteyebilir. Gebeliğe bağlı diabetin varlığını araştırmak için 24.-28. gebelik haftalarında iki ayrı test yapılabilir. Diyabet açısından düşük riski olan anne adaylarına 50 gr glikoz tarama testi, yüksek risk altında olanlara ise 100 gr glikoz yüklemesi ile OGTT adı verilen tanı koydurucu test uygulanır. OGTT’de birer saat aralarla toplam dört kez kan şekeri ölçümü yapılırken 50 gr da yalnızca 1.saat tokluk kan şekeri ölçülür.

Ayrıca bu haftada bebeğinizin uyarılara refleks olarak değil bilinçli yanıtlar verdiği gösterilmiştir. Yani bebeğiniz öğrenmeye ve düşünmeye başlamıştır. 
Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 32 cm. ve ağırlığı 640 gr. kadardır.

25. Gebelik Haftası:

Bu haftanın özelliği bebeğinizin tat duyusunun büyük ölçüde gelişimini tamamlamış olmasıdır. Bebeğin cildi hala daha ince ve kırılgandır. Bebeğin vücudu orantılı bir şekilde büyür, cilt altı yağ dokuları olgunlaşır. Bebeğin büyümesine bağlı olarak rahim içinde göreceli olarak kapladığı alan azalmaya başladı. Bu da bebeğin hareket etmesi için kendisine kalan boş alanın azaldığını gösteriyor. Bu da hareketlerin daha sert hissedilmesi neden olabilir. Bu haftalarda yorgunluk hissedebilirsiniz. Bu gebeliğin normal yakınmalarından birisidir. Bebeğinizin boyu 24. haftadan itibaren daha anlamlı olmak üzere ultrasonda FL ( uyluk kemiği) ölçümünün 7 katı kadardır. Bazen annelerde gebeliğe bağlı ışığa karşı hassasiyet yada göz kuruluğu gibi göz şikayetleri olabilir. Büyüyen rahmin bası yapması ve dolaşımın bozulması nedeni ile bacaklarda ve belde ağrılar olabilir. 
Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 33 cm. ve ağırlığı 800 gr. kadardır

26. Gebelik Haftası:

Bu haftalardan itibaren Braxton-Hicks kasılmaları adını verdiğimiz zaman zaman ortaya çıkan ani kasılma ve gevşemeler hissedebilirsiniz. Bunlar rahim için gerçek doğum ağrıları için bir antrenman olmaktadır. Akılda tutulması gereken şey Braxton-Hicks kasılmaları hiçbir zaman günlük yaşamı etkileyecek sıklıkta olmamasıdır. Eğer böyle oluyorsa erken doğum eylemi işaretçisi olabilir. Kasılmamaların olup olmadığını anlamak için avucunuzun içini karnınıza hafifçe dokundurun avucunuzun altında yer alan rahminizin toplanıyor gibi hissedilmesi kasılma belirtisidir. Kasılma sıklığını ve süresini ölçün. Saatte dört kez veya daha sık ortaya çıkan kasılmalarda doktorunuza başvurun. Kasılmaları kendiniz objektif değerlendiremiyorsanız eşinizden yardım isteyin.
Bebeğinizin akciğerlerinde hava kesecikleri ve damar yapıları oluşmaya başlamıştır. Hava keseciklerinin içini döşeyen ve keseciklerin sönmesini engelleyen sürfaktan adlı madde üretimine başlanmıştır. Bu madde, minik hava keseciklerinin çeperlerinin birbirine yapışmasına engel olur. Bu sayede her nefes alışta kesecikler hava ile dolar. Yapılan çalışmalarda 26 haftalık bebeklerin beyin dalgaları incelendiğinde dokunmaya beyin dalgaları ile cevap verdiği saptanmıştır. Ayrıca karnınıza kuvvetli bir ışık kaynağı dayadığınızda bebeğiniz kafasını o yöne çevirir. Bebeğinizin ayırt edilmesini sağlayan el ve ayak izleri oluşmaya başlayacak.

Bu hafta sonunda ortalama bebeğinizin boyu 34 cm. ve ağırlığı 820 (500-1300) gr. kadardır

27.Gebelik Haftası

Uterus(Rahim) göğüs kafesine doğru büyümeye devam eder. Karın boşluğunu dolduran uterus (rahim) göğüs boşluğuna baskı yaparak derin nefes almada zorluğa neden olabilir. Karında orta hatta pigmentasyon artışı (deri renginin koyulaşması) nedeni ile yukarıdan aşağıya doğru uzanan çizgi belirginleşmeye başlar. Doğumdan sonra bu değişiklik normale döner.

Bebeğin başta beyin ve akciğer olmak üzere bütün sistemleri gelişmeye devam eder.Bebek göz açıp kapama hareketi yapabilir.
Boyu ortalama 35 cm ağırlığı ortalama 900gr (600-1500 gr) civarındadır.

28-30.Gebelik Haftaları

Üçüncü trimester (gebeliğin son 12 haftası) birinci ve ikinci trimesterde olmayan bazı sikayetler belirginleşebilir. Sindirim sistemine ait yakınmalar (kabızlık, reflü, hazımsızlık) ayak bileklerinde şişkinlik, kas iskelet sitemine ait yakınmalar ( kas krampları, bel ağrıları), bacaklarda varisler , hemoroid (basur) oluşabilir. 24-28. haftalar arasında gebeliğe bağlı ortaya çıkan şeker hastalığının tespiti için şeker yükleme testi yaptırılmalıdır. Ayrıca anne ve baba kan grupları belirlenmeli kan uyuşmazlığı söz konusu ise gerekli önlemler (indirekt coombs testi, anneye Anti-D immün globülin yapılması) alınmalıdır.
Bu haftalarda bebek boyu ortalama 35cm(34-38cm) kilosu 1000 gr(800-1600 gr) civarindadır.

30-34. Gebelik Haftaları

Bu haftalarda bebek hareketleri anne tarafından daha belirgin olarak hissedilmeye başlar. Bebeğin anne karnında sağlıklı olduğunun iyi bir göstergesidir. Anne aç, yorgun, uykusuz olduğunda bebek hareketlerini azalmış olarak hissedebilir. Ayrıca bebek anne karnında 20-80 dk kadar uyuyabilir ve bu dönemdede anne bebek hareketlerini azalmış hissedecektir. Böyle bir durumda anne açsa birşeyler yiyip 10-15 dk yürüdükten sonra hafif sol yana yatar pozisyonda yeniden bebek hareketlerini takip etmelidir. İki üç saat geçtiği halde saatte en az 4-5 güçlü bebek hareketi hissedilememişse bebek iyilik halinin tespiti için hastaneye gidilmelidir. Bu haftalardan doğuma kadar olan süre içinde NST(Non stres test) bebek iyilik halinin saptanması için sıkça uygulanan bir yöntemdir.
Vajinal bir akıntı hissedildiğinde de mutlaka hastaneye gidilmelidir. Az miktarda da olsa bu akıntının sebebi gebelik kesesi içindeki sıvının dışarıya sızması (amniyos mayi) olabilir. 
Bu haftalar arasında bebek boyu ortalama 42cm bebek kilosu 1600gr (1300-2700gr) civarındadır.

34-40 Gebelik Haftaları

Bu haftalardan itibaren kasılmalar daha belirgin ve sık olarak hissedilmeye başlanır. Bu kasılmalar muhtemelen kısa süreli, düzensiz, rahim ağzında açılmaya – rahim ağzı uzunluğunda kısalmaya neden olmayan ve belirgin bir rahatsızlığa neden olmayan yalancı doğum sancıları – hazırlayıcı kasılmalardır.NST (Non Stres Test ) ile saptanabilir. Ultrasonografik olarak yada bimanuel muayene( elle muayene) ile rahim ağzında açılma olup olmadığı kontrol edilir.

Ağrılı olup olmadığına ve miktarına bakılmaksızın bu haftalarda ortaya çıkan her türlü vajinal kanama olduğunda mutlaka hastaneye gidilmelidir.Bu kanama plasentanın(bebeğin eşi) doğum kanalı üzerine yerleşmesinin, olması gerekenden önce ayrılmasının bir bulgusu olabilir. Hatta bu kanama bebeğin göbek kordonundan geliyor bile olabilir. Bütün bu durumlarda anne ve/veya bebek hayatı tehlikeye girebilir.
Bu haftalarda dikkat edilmesi gereken konulardan biride annenin kan basıncı değerleridir. Gebeliğe bağlı yüksek tansiyon zamanında tanınmaz ve tedavi edilmezse anne ve/veya bebek hayatı açısından son derece ciddi sonuçlara neden olabilir. Ayak bileklerinde şişkinlik olması normal gebelik bulgusu olarak kabul edilir ancak ellerde ve yüzde belirgin şişkinlik oluşması, ayaklardaki şişkinliğin aniden artması, şiddetli başağrısı, görme problemleri , karın ağrısı bulantı kusma olması durumunda gebelik zehirlenmesi (preeklamsi) olabileceğinden mutlaka hastaneye gidilmelidir.

Bebek hareketleri bu haftalarda da bebeğin iyilik halinin bir göstergesidir.

36.haftadan itibaren haftada bir kez kontrole gidilmelidir.

Doğumların 4’te 3’ü 38-41. gebelik haftaları arasında meydana gelir. Geri kalanların 5’te 1’i 41. hafadan sonra 5’te 4’ü de 38. haftadan önce meydana gelir.

Her ne kadar miadında gebelik 37.ve 41. gebelik haftaları arasında kabul edilsede genel olarak 36. gebelik haftasını tamamladıktan sonra doğan bebekler prematür olarak kabul edilmezler ve bunları doğum sonrası yoğun bakıma ihtiyaç duyma olasılıkları çok düşüktür.

38.hafta civarında yapılacak olan pelvik muayene(doğum kanalı muayenesi) , bebeğin US ile tahmini ağırlığının ve pozisyonunun tespiti sonrasında doğum şekline karar verilir.

Eğer sezaryen ile doğum kararı verilmişse 40 hafta dolmadan(38-40. haftalar arasında her hangi bir gün) doğum tarihi olarak belirlenebilir.

Normal doğum planlanmışsa doğum sancıları büyük ihtimalle 40.hafta civarında başlayacaktır. 38. haftadan itibaren pembe-kırmızı renkli hafif kanlı sümüksü bir akıntı olabilir. Nişan kanaması denilen bu akıntı rahin ağzını gebelik bayunca kapalı tutan tıkacın atılmasıdır. Ek belirti veya şikayet yoksa hastaneye gitmeyi gerektirmez. Gerçek doğum sancıları düzenli, ilerleyici ve rahim ağzını açıcı karakterde olmalıdır. On dakikada üç kez olmaya ve her bir kasılmanın süresi yaklşık 1 dk sürmeye başlamışsa bu gerçek doğum sancısıdır. İstrahat etmekle geçmez. Kasılmalar anne tarafından karın üzerinden elle rahatlıkla hissedilebilir.

Gerçek doğum sancıları başlamışsa artık bu uzun , yorucu, zahmetli ve kayifli maceraya mutlu sonla noktayı koymak için hastaneye gitme vakti kesinlikle gelmiştir.
Bebek ortalama 47-52 cm boyunda ve 2500-4000 gr arasında bir ağırlığa ulaşmıştır. Cilt altı yağ depoları dolmuş, saçları, kaşları, kirpikleri oluşmuş ve diğer bütün sistemleri dış ortama rahatlıkla uyum sağlayabilecek hale gelmiş durumdadır.

Gebelik takip protokolü için tıklayınız

Detaylı bilgi için istanbul tüp bebek ve kadın sağlığı merkezimizi arayarak ulaşabilirsiniz.
Cep Tel: 0532 414 56 66
Ofis Tel: 0212 603 66 54
E-Mail: info@saithalil.com