Amniyon kesesi en genel şekli ile gebeliklerde bebeğin içinde bulunduğu ve içi sıvı dolu olan kesedir. Elbette bu kese gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam etmesi ve bebeğin gelişimini sürdürebilmesi adına büyük önem taşıyor. Halk arasında ‘bebeğin eşi’ olarak bilinen plasenta da bu kese içerisinde yer alır. Kesede bulunan amniyotik sıvının bebekleri her türlü koşula karşı koruduğunu söyleyebiliriz. Bu koşullar arasında sıcak ve soğuğun yanı sıra basınç da bulunuyor. Ayrıca sıvı, bebeğin rahatlıkla hareket edebilmesini de kolaylaştırıyor. Amniyon sıvısının kaynağına, miktarına ve bu konuda merak edilen diğer hususlara da değineceğiz. Öncesinde ise plasentayla amniyon sıvısını daha ayrıntılı şekilde ele alalım.
Yazı İçeriği
Plasenta ve Amniyon Sıvısı
Plasenta ve amniyon sıvısının anne karnındaki bebekler için hayati önemi bulunuyor. Bu nedenle yapılan rutin gebelik kontrollerinde bu unsurlar da mutlaka doktor tarafından gözden geçirilir. Plasenta, anne ile anne karnındaki bebeklerin dolaşım sistemlerini birbirinden ayırıyor. Bebek için gerekli olan maddelerin bebeğe geçmesini sağlayan plasenta bebeğin atıklarının da vücuttan tahliye edilmesine yardımcı olur. Amniyon sıvısını oluşturan ise büyük oranda bebeğin idrarıdır. Bu sıvı aynı zamanda bebekleri dış ortamdan korur.
Amniyon Sıvısının Kaynağı Nedir?
Hamileliğin üçüncü haftasından itibaren amniyon kesesi oluşmaya başlar. Embriyonun hemen üstünde bir boşluk olarak ortaya çıkan bu kese zamanla büyür ve embriyonun üstündeki su kesesi de oluşmuş olur. Bu sıvının yaklaşık olarak % 99’unun mineral tuzlarından oluştuğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda bu sıvı içerisinde fetüsün deri hücreleri, bakteri öldürücü olan proteinler, verniks ve tüyler de bulunur.
Amniyon Sıvısının Miktarı
Elbette amniyon kesesi içerisinde bulunan sıvının miktarı değişebilir. Bebeğin büyüme hızına paralel bir şekilde bu sıvının miktarının da artığını söyleyebiliriz. Hamileliğin 12 haftası içerisinde sıvının miktarı 50 mililitre dolaylarındadır. 4 hafta sonrasında bu miktar 250 mililitreye, gebeliğin 20. haftasında da 400 mililitreye ulaşır. Bu sıvının miktarı yapılan ultrason görüntülemesinde amniyotik sıvı indeksi olarak ölçülür. Elbette bu sıvının normal olmayan bir şekilde artması ya da azalması bir sağlık sorunu olduğunun habercisidir.
Amniyotik Sıvı İndeksi Ölçümü Değerleri
Yapılan ultrason muayenesinde amniyon kesesi içerisinde bulunan sıvı dört kadranda bulunan dikey cepler vasıtasıyla ölçülüyor. Bu ölçüm metodu ile hem sıvının miktarı hem de yeterliliği hakkında bilgi sahibi olunabiliyor ve en doğru değerlendirme yapılabiliyor. Amniyotik sıvı indeksi ölçümü olarak adlandırılan bu ölçüm çerçevesinde değerlendirme şu şekilde yapılır:
- 0 mm – 50 mm arası oligohidramniyos
- 51 mm – 250 mm arası normal
- 250 mm’den yüksek değer polihidramniyos
Amniyon sıvısının normalden daha az ya da daha fazla olması bazı riskleri de beraberinde getirebiliyor. Bu nedenle rutin gebelik kontrollerini aksatmamak gerekiyor. Böylelikle sadece anne karnındaki bebeğin sağlığı değil amniyon sıvısının miktarının normal olup olmadığı da kontrol edilebilir.
Oligohidramniyos Nedir, Ne Anlama Gelir?
Bu durum amniyotik sıvı indeksi ölçüm sonucunun 50 mm’den az çıkması olarak adlandırılabilir. Hamileliklerin yaklaşık olarak % 1 ile % 8’inde oligohidramniyos tespit ediliyor. Bunun neden kaynaklandığı sorusuna ise şu yanıtları verebiliriz:
- Bebekte idrar oluşumunu önleyen anomaliler olması
- Amniyon sıvısı zarının delinmesi ya da açılması
- Anne adayına amniyosentez yapılmış olması
- Anne adayına ya da plasentaya bağlı olumsuz faktörler
Göz atın –> Kan Uyuşmazlığı Nedir
Polihidramniyos Nedir, Ne Anlama Gelir?
Polihidramniyos ise amniyon sıvısının olması gerekenden daha fazla olmasıdır. Yapılan ultrason muayenesi ile bu durum tespit edilebilir. Polihidramniyos durumunda anne adayının karnında gerginlik ya da şişkinlik olması gibi şikayetler söz konusu olabiliyor. Bu durum erken doğum, gebelik zehirlenmesi gibi riskleri de yükseltir. Dolayısıyla gebeliklerde istenmeyen bir durumdur.
Amniyotik Bant Nedir, Ne Anlama Gelir?
Öncelikle amniyon sıvısı ya da amniyon kesesi ile alakalı problemlerin bebeğin sağlığını da etkilediğini belirtmemiz gerekiyor. Çünkü bu kese ve içinde bulunan sıvı bebekler için hayati önem taşıyor. Kimi zaman amniyon sıvısında bant şeklinde bir oluşum meydana gelebiliyor. Bu durum da ultrason muayenesi ile görülebilir. Bant oluşmasının nedeni ise kürtaj, enfeksiyonlar ya da anne adayının daha önce geçirdiği ameliyatlar olabiliyor. Kimi zaman gebeliğin ilk dönemlerinde gözlemlenen bu durum ilerleyen dönemlerde ortadan kalkabiliyor. Ender durumlarda bebeklerde amniyotik bant sendromu da gelişebilir. Bu durum bebekte bazı yapısal sorunlara yol açabiliyor. Gebeliklerde amniyotik bant sendromunun da yaygın şekilde görüldüğünden söz edemeyiz. Bu durum tüm dünya genelinde ve ülkemizde oldukça ender yaşanan bir sorundur.
Dikkatinizi çekebilir –> Subkoryonik Hematom
Fetüs Amniyon Sıvısını Yutabilir Mi?
Fetüsün amniyon kesesi içerisinde bulunan sıvıyı yutması mümkündür ve bu durum da gayet normaldir. Bebeğin bu sıvıyı yutmasında herhangi bir sakınca olmadığını söyleyebiliriz. Çünkü bebeğin yuttuğu bu sıvı idrar yolu ile atılıyor. Özellikle hamileliğin 4 ayı geride kaldığında, fetüsün yuttuğu bu sıvının sindirim sisteminde ya da solunum sisteminde de bulunabildiğini belirtelim. Söz konusu sıvının bir bölümü idrara dönüşürken bir bölümü de bağırsak tarafından emilir. Sonuç olarak anne karnındaki bebekler tarafından amniyon sıvısının yutulması, bebeğe herhangi bir zarar vermiyor. Bu konuda anne adaylarının endişe etmesine gerek yoktur.
Amniyon Kesesi Görevi Nedir?
Genel olarak amniyon kesesi görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bebeğin gelişimi için gerekli olan koruyucu dirençli ortamı sunar
- Bebeği anne karnında meydana gelebilecek çeşitli travmalardan korur
- Anne karnındaki bebeği enfeksiyonlardan korur
- Bebek için sabit bir ısı ortamı oluştur ve ani ısı değişimlerinden bebeği korumuş olur
- Anne karnındaki bebeğin etrafında steril bir çerçeve oluşturur
- Bebeğin sindirim sisteminin gelişmesine çok büyük bir katkıda bulunur
- Göbek kordonunun fetüs ile rahim arasında sıkışmasını engeller
- Bebeğin akciğer, kas ve iskelet sistemi, gastrointestinal sisteminin gelişimini sağlayan bazı faktörleri barındırır
Amniyon Kesesi Ne Zaman Oluşur?
Anne adayları amniyon kesesi ne zaman oluşuyor sorusunun yanıtını da merak ediyor. Bu kese gebeliğin üçüncü haftasında oluşuyor. Bu dönemde embriyonun üzerindeki küçük bir boşluk halindedir. Ancak bebekle birlikte büyür ve bu sayede anne karnındaki bebekler için de uygun bir gelişim ortamı sunar. Amniyotik sıvı hamileliğin dördüncü ayından sonra böbreklerin de çalışmaya başlaması ile birlikte bebeğin idrarı ile dolmaya başlar. Amniyon sıvısının sabit olmadığını da belirtmek gerekiyor. Bu sıvı düzenli olarak emiliyor ve yeniden yapılıyor. Gebelikle birlikte oluşan ilk sıvının sabit olarak kalması gibi bir durum söz konusu değildir.
Amniyon Kesesi Kendini Yeniler Mi?
Kimi zaman amniyon kesesi kendini onarabiliyor. Amniyon sıvısının bulunduğu zarda sıvı kaçağı olması durumunda 1 ya da 2 gün içerisinde bu zarın kendini onarması mümkün olabiliyor. Ancak zarın kendini onarmaması ve sıvı kesesinin açılması durumunda gebeliğin derhal sonlandırılması gerektiğini de belirtebiliriz. Hamileliklerde çeşitli nedenlere bağlı olarak gebelik kesesinin açılması söz konusu olabilir. Bu durum oldukça ender yaşanır. Konuyla ilgili sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Bilgi sahibi olun –> Anne Karnında Bebeğin Öldüğü Nasıl Anlaşılır
Detaylı bilgi için Özel Bahçelievler Kadın Hastalıkları ve Doğum Merkezimizi arayarak ulaşabilirsiniz.
Cep Tel: 0532 414 56 66
Ofis Tel: 0212 603 66 54
E-Mail: [email protected]